دوشنبه ۱۲ خرداد ۰۴ | ۰۹:۴۴ ۱ بازديد
اگزاست فن (Exhaust Fan) نوعی فن تهویه هوا است که وظیفه آن خارج کردن هوای آلوده، گرم یا مرطوب از یک محیط به بیرون میباشد. این دستگاه با مکش هوا از محیط داخلی و هدایت آن به فضای بیرونی، به بهبود کیفیت هوای داخل ساختمان‌ها و فضاهای صنعتی کمک می‌کند. اگزاست فن‌ها در اندازه‌ها، ظرفیت‌ها و طراحی‌های مختلفی تولید میشوند و در محیط‌های مسکونی، تجاری و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
قیمت اگزاست فن
قیمت اگزاست فن به عوامل زیر بستگی دارد:
نوع و مدل (محوری یا سانتریفیوژ)
جنس بدنه و پروانه
توان و ظرفیت هوا
برند سازنده (داخلی یا خارجی)
امکانات اضافی (مانند دمپر خودکار، فیلتر هوا)
مزایای اگزاست فن
اگزاست فن‌ها دارای مزایای متعددی هستند که به بهبود شرایط محیطی در فضاهای بسته کمک می‌کنند. این مزایا عبارت‌اند از:
بهبود کیفیت هوای داخلی از طریق حذف آلاینده‌ها، بوها و مواد شیمیایی معلق در هوا.
کاهش رطوبت محیط و در نتیجه پیشگیری از رشد قارچ، کپک و زنگ‌زدگی تجهیزات.
کنترل دمای محیط از طریق دفع هوای گرم یا مرطوب.
افزایش ایمنی محیط با کاهش خطر انفجار یا مسمومیت ناشی از گازهای شیمیایی یا قابل اشتعال.
افزایش بهره‌وری نیروی کار با ایجاد محیطی سالم‌تر و قابل تحمل‌تر برای افراد.
اجزای تشکیل‌دهنده اگزاست فن
یک اگزاست فن از مجموعه‌ای از قطعات مکانیکی و مکانیکی تشکیل میشود که با هماهنگی کار می‌کنند تا فرآیند مکش و فن هوا به‌درستی انجام شود . در ادامه، به معرفی و توضیح کامل تر هاز مجموعه‌ای از قطعات مکانیکی و تشکیل میشود که با هماهنگی با یکدیگر کار کنند تا فرآیند مکش و هوا به‌درستی انجام شود. در ادامه، به معرفی و توضیح کامل تر هریک از این اجزا می‌پردازیم:
1.الکتروموتور (موتور)
1.الکتروموتور (موتور)
مهم ترین بخش محرک اگزاست فن است. وظیفه آن دستگاه مکانیکی موردنیاز برای چرخش پروانه‌ها میباشد. موتور ممکن است تک‌فاز یا سه‌فاز باشد باشد، و معمولاً به کاربری فن ، ددر کلاس‌های حفاظتی مختلف (IP) و با توان‌های مختلف طراحی میشود، و معمولاً بسته به فن‌آوری کاربردی باشد. کیفیت و توان موتور موثر بر قدرت مکش و دوام عملکرد فن دارد.
2.پروانه یا پره‌ها (پره یا تیغه)
2.پروانه یا پره‌ها (پره یا تیغه)
پروانه، بخش اصلی انتقال دهنده انرژی به هوا است. این قطعه با چرخش خود، هوا را مکیده و به سمت خروجی هدایت می‌کند. پروانه‌ها معمولاً از فلز، فلز یا پلاستیک مقاوم ساخته میشوند و بسته به نوع فن می‌توانند از نوع محوری (محوری) یا گریز از مرکز (Centrifugal) باشند. طراحی هندسی پره‌ها نیز در میزان حجم هوای عبوری و بازدهی سیستم تأثیرگذار است.
3.بدنه (مسکن یا روکش)
3.بدنه (مسکن یا روکش)
بدنه فن، ساختار خارجی و قطعات داخلی است. این بخش معمولاً از ورق فولادی، پلاستیک یا ABS ساخته میشود و نقش محافظتی و نصب فن را ایفا می‌کند. طراحی بدنه باید به گونه‌ای باشد که جریان هوا بدون مانع و با حداقل تلاطم عبور کند.
4.شبکه یا توری محافظ (Safety Grill)
4.شبکه یا توری محافظ (Safety Grill)
در جلوی پروانه قرار می‌گیرند تا از ورود اجسام خارجی یا تماس دست با پره‌ها در حال چرخش جلوگیری کند. این توری‌ها علاوه بر ایمنی، به حفظ حفظ جریان هوا نیز کمک می‌کنند.
5.یاتاقان و شفت (باربر و شفت)
5.یاتاقان و شفت (باربر و شفت)
شفت، وظیفه اتصال به پروانه را بر عهده دارد و یاتاق‌ها باعث حرکت روانی و کاهش موتور اصطکاک بین اجزای گردنده میشوند. یاتاقان‌های با کیفیت بالا باعث افزایش طول عمر فن و کاهش صدای تولیدی در زمان عملکرد میشوند.
6.صفحه نصب یا براکت‌ها (صفحه یا براکت‌های نصب)
6.صفحه نصب یا براکت‌ها (صفحه یا براکت‌های نصب)
این قطعات برای نصب محکم و ایمن بر روی دیوار، سقف یا فریم فلزی میشوند. بسته به نوع فن، براکت‌ها می‌توانند تنظیم شوند یا همراه با لرزه‌گیرهایی برای کاهش نویز و ارتعاش نصب شوند.
۷. دمپر (میراگر)
در برخی از مدل‌های پیشرفته‌تر، دمپر به عنوان یک دریچه کنترلی برای جلوگیری از بازگشت جریان هوا یا تنظیم میزان هوا به کار می‌رود. این دمپرها می‌توانند دستی یا مستقل باشند و معمولاً در دهانه خروجی در قرار می‌گیرند.
8.تابلو برق یا کنترل کننده (کنترل پنل)
8.تابلو برق یا کنترل کننده (کنترل پنل)
در مدل‌های صنعتی یا بزرگ، یک تابلو برق یا پنل کنترلی برای راه‌اندازی، تنظیم سرعت، برنامه ریزی زمانی و محافظت از فن وجود دارد. این تابلو ممکن است شامل موارد زیر باشد:
کنتاکتور و رله حفاظتی
اینورتر (درایو) برای تنظیم چرخش پروانه
سنسورهای دما، یا فشار
کلید قطع اضطراری و سیستم هشدار
قابلیت اتصال به سیستم های هوشمند BMS
نحوه نصب اگزاست فن
نصب صحیح اگزاست فن اهمیت زیادی دارد تا دستگاه عملکرد بهینه‌ای داشته باشد. مراحل اصلی نصب به صورت زیر است:
انتخاب محل مناسب نصب: باید در محلی قرار گیرد که جریان هوای مورد نظر را به خوبی مکش و به خارج هدایت کند.
ایجاد دهانه خروجی مناسب: حفر یا باز کردن سوراخ در دیوار یا سقف به اندازه قاب فن.
نصب براکت‌ها یا قاب نگهدارنده: برای استقرار محکم فن در محل نصب.
نصب خود فن: قرار دادن و پیچ کردن فن در محل مشخص‌شده.
اتصال به شبکه برق: توسط کابل‌کشی ایمن و با رعایت اصول استاندارد برق.
بررسی جهت چرخش پروانه: اطمینان از اینکه فن هوا را از داخل به بیرون منتقل می‌کند.
تست نهایی: روشن کردن فن و اطمینان از عملکرد بدون صدا و لرزش.
انواع اگزاست فن
اگزاست فن‌ها بر اساس ساختار، محل نصب و نحوه عملکرد به انواع مختلفی تقسیم میشوند. برخی از مهم‌ترین انواع عبارت‌اند از:
1.بر اساس محل نصب:
دیوارکوب: نصب روی دیوار، رایج در سرویس‌ها و آشپزخانه‌ها.
-سقفی: نصب روی سقف، مناسب برای فضاهایی با محدودیت دیوار.
-داکتی: نصب در داخل کانال‌های هوا.
2.بر اساس نوع پروانه:
-محوری (Axial): برای فضاهای با مقاومت کم هوا، دارای حجم جریان بالا.
-گریز از مرکز (Centrifugal): برای فشار بالا و مسافت‌های طولانی‌تر در سیستم تهویه.
3.بر اساس کاربری:
3.بر اساس کاربری:
-خانگی: کوچک‌تر و کم‌صدا، مناسب منازل.
-صنعتی: قدرت بالا، مناسب فضاهای بزرگ و پرآلاینده.
4.بر اساس ویژگی‌های خاص:
4.بر اساس ویژگی‌های خاص:
-ضد انفجار: برای محیط‌های پرخطر.
-ضد رطوبت: برای فضاهای مرطوب مانند استخرها یا سردخانه‌ها.
-فن با کنترل سرعت: دارای اینورتر یا سیستم تنظیم دور.
پارامترهای مؤثر بر قیمت اگزاست فن
-قیمت یک اگزاست فن به عوامل متعددی بستگی دارد که در خرید و انتخاب آن باید مدنظر قرار گیرند:
-قدرت و توان موتور: هرچه توان بیشتر باشد، قیمت افزایش می‌یابد.
-نوع پروانه و جنس بدنه: متریال‌های مقاوم در برابر خوردگی یا حرارت معمولاً گران‌تر هستند.
-نوع فن (محوری یا سانتریفیوژ): فن‌های گریز از مرکز معمولاً قیمت بالاتری دارند.
-برند و کشور سازنده: برندهای معتبر و تولیدات خارجی قیمت بالاتری دارند.
-سطح صدای تولیدی: فن‌های کم‌صدا با طراحی خاص معمولاً گران‌تر هستند.
-امکانات کنترلی: فن‌هایی با کنترل دیجیتال، اینورتر یا سنسورهای هوشمند قیمت بیشتری دارند.
-ضد انفجار یا رطوبت بودن: این ویژگی‌ها قیمت را افزایش می‌دهند.
-خدمات پس از فروش و گارانتی: وجود گارانتی معتبر نیز در قیمت اثرگذار است.
کاربرد اگزاست فن
اگزاست فن در طیف وسیعی از فضا و کاربرد مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از مهم‌ترین کاربرد اگزاست فن آن‌ها عبارت‌اند از:
تهویه در آشپزخانه‌های صنعتی و خانگی: برای خارج کردن دود، بو و چربی‌های ناشی از پخت و پز.
سالن‌های تولید و کارخانه‌ها: برای دفع گرد و غبار، گازهای صنعتی و بخارات سمی.
سرویس‌های بهداشتی و حمام‌ها: به منظور کاهش رطوبت و جلوگیری از رشد کپک و قارچ.
پارکینگ‌های طبقاتی: برای خارج کردن دود ناشی از خودروها و تأمین هوای تازه.
آزمایشگاه‌ها و مراکز درمانی: به‌منظور تخلیه گازها و مواد شیمیایی مضر.
گلخانه‌ها و سالن‌های پرورش دام و طیور: برای تنظیم دما و رطوبت و تخلیه گازهای زیان‌آور.
مکانیزم عملکرد اگزاست فن
مکانیزم عملکرد اگزاست فن مبتنی بر اصول ساده فیزیکی جریان هواست. با روشن شدن موتور الکتریکی، پروانه شروع به چرخش می‌کند و با ایجاد اختلاف فشار بین دو سمت فن، هوای داخلی از طریق پروانه به بیرون مکیده میشود. این جریان باعث تخلیه هوای نامطلوب و جایگزینی آن با هوای تازه (از طریق ورودی‌های دیگر) میشود. در فن‌های گریز از مرکز، هوا به صورت شعاعی به بیرون پرتاب میشود و فشار بیشتری تولید می‌کند. در فن‌های محوری، هوا در جهت محور پروانه حرکت می‌کند و برای تهویه عمومی مناسب‌تر است.
نحوه راهبری اگزاست فن
-راه‌اندازی و نگهداری صحیح اگزاست فن، برای تضمین عملکرد بلندمدت آن بسیار مهم است. نکات راهبری عبارت‌اند از:
-روشن و خاموش کردن منظم طبق برنامه‌ریزی محیطی.
-بررسی دوره‌ای وضعیت موتور و پروانه برای جلوگیری از تجمع گرد و غبار یا مواد زائد.
-روان‌کاری یاتاقان‌ها در بازه‌های زمانی مشخص.
-نظارت بر صدا و لرزش فن به‌عنوان نشانه‌ای از اشکال در عملکرد.
-کنترل مصرف برق جهت شناسایی رفتار غیرطبیعی موتور.
-تمیزکاری شبکه‌ها و دریچه‌ها برای جلوگیری از انسداد جریان هوا.
-استفاده از کنترل‌کننده‌های هوشمند برای تنظیم خودکار سرعت یا دمای عملکرد.
-ثبت و گزارش دوره‌ای عملکرد دستگاه برای تحلیل بهره‌وری و پیش‌بینی خرابی.
-ثبت و گزارش دوره‌ای عملکرد دستگاه برای تحلیل بهره‌وری و پیش‌بینی خرابی.
کلرزن
سختی گیر